مهم‌ترین مشکلات کشت گلخانه | بازرگاني تيكا عرضه كننده تجهيزات كشاورزي و گلخانه‌اي خصوصا توري ضدحشره است. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین مشکلات کشت گلخانه می‌پردازد.
در تعریف ساده‌ای از گلخانه، می‌توان آن را به صورت فضای محدودی در نظر گرفت که دارای قابلیت کنترل شرایط محیطی مانند درجه حرارت، نور، رطوبت و مقدار گاز کربنیک به آفات و بیماری‌ها باشد و به منظور تولید انواع گیاهان زینتی و سبزی‌ها در طی فصول مختلف کاربرد دارد. مهم‌ترین برتری تولیدات گلخانه‌ای نسبت به تولید در فضای باز را می‌توان در عملکرد بالا، اشتغال زایی بالا، امکان تولید در تمامی فصول، کیفیت بالای محصول، مصرف کم آب و افزایش تولید در واحد سطح دانست.
روش‌های معمول کشت در هوای آزاد بر اساس مساعد بودن شرایط محیط صورت می‌گیرد معمولا در اکثر مناطق کشور کاشت در بهار و برداشت در اواخر تابستان و در صورت مساعد بودن هوا تا اوایل پاییز به طول می‌انجامد در روش‌های معمول کشت تمامی عملیات کاشت تا برداشت تابع شرایط محیطی است. در صورتی که بخواهیم تولید خارج از فصل داشته باشیم باید با به کار گیری روش‌های بهینه و عوامل محیطی مناسب رشد گیاه (دما ، رطوبت نسبی و نور و آفتاب و بیماری ) را تحت کنترل و نظارت داشته باشیم. که برای این منظور از گلخانه استفاده می‌کنیم. استفاده از گلخانه به منظور تولید خارج از فصل گیاهان گلخانه‌ای انجام می‌شود و اهمیت به سزایی در علوم باغبانی دارد .
برای کشت موفقیت آمیز محصولات، دانش زیادی لازم است.
یک اشتباه کوچک موجب رشد سریع آفت‌ها خواهد شد.
مشکلات مربوط به گرده افشانی
گلخانه ها می توانند فضای زیادی را اشغال کنند.
کشاورزی گلخانه ای پروژه ای طولانی مدت است.
کشاورزی گلخانه ای ممکن است به مجوزهای رسمی نیاز داشته باشد.
خطر خرابکاری و سرقت
مهم‌ترین مشکلات کشت گلخانه
مهم‌ترین مشکلات کشت گلخانه
چالش‌های پیش روی صنعت گلخانه
در سال‌های گذشته تولید محصولات کشاورزی و صنعت گلخانه در ایران به دلایلی که ذکر خواهد شد رشد فزاینده‌ای داشته است، دلایلی چون: عوامل تأثیرگذار بر محیط مانند تغییرات آب و هوا، استفاده بهینه از منابع آب و خاک، استفاده و کاربرد کود و سَم، جلوگیری از پدیده‌های سرما و گرمازدگی، امکان تولید محصولات کشاورزی در خارج از فصل با افزایش کمیت و کیفیت محصول از دلایل رشد گلخانه‌ها هستند.
عوامل ذکر شده جایگاه ویژه‌ای در تولیدات صنعت کشاورزی در خارج از فصل ایجاد کرده است و کشت محصولات گلخانه بعنوان یک روش تولید متفاوت با بهره‌وری بالا در صنعت کشاورزی شناخته شده است.
از مشکلات عمده گلخانه‌ها:
مساخت غیر استاندارد، انتخاب محل جغرافیایی نادرست، استفاده نامناسب از سیستم تهویه، استفاده از مصالح نامناسب و کم دوام و مسائل اینچنینی است. مشکلات ذکر شده باعث کاهش بهره‌وری در تولیدات کشاورزی می‌شوند. از چالش‌های اساسی گلخانه٬ها می توان از افزایش روزافزون جمعیت و به تناوب آب کمبود آب در آبیاری زمین‌های قابل کشت مبنی بر تأمین غذا است.
نوسان قیمت‌ها و تورم مشکل گلخانه داران
گلخانه، تولید محصول و درآمد را در واحد سطح را افزایش می‌دهد و از طرفی میزان مصرف آب و آلودگی بسیار کمتری نسبت به کشاورزی به روش سنتی دارد.
نوسان قیمت‌ها و تورم در بازار بزرگترین مشکل همه تولید کنندگان از جمله گلخانه‌داران است؛ به طور مثال قیمت گلدان و بسیاری از اقلام در طول سال چندین بار افزایش پیدا می‌کند و حتی کارگران چندین بار در طول سال تقاضای افزایش حقوق دارند.
جزیره‌ای عمل کردن مسئولان در ارائه مجوز‌ها هم برای شروع کار و هم برای توسعه گلخانه‌ها باعث می‌شود، افراد بسیاری از ورود و توسعه کار منصرف شوند.
گلخانه در سطح کمتر از ۵۰۰ مترمربع و با سود خالص کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان در سال برای تولیدکنندگان صرفه اقتصادی ندارد و مسئولان باید همکاری بیشتری برای توسعه گلخانه داران کوچک مقیاس داشته باشند.
مزیت اصلی گلخانه‌ها این است که شرایط داخل آن تحت کنترل است. بنابراین رصد کردن آفت‌ها و بیماری‌ها بسیار با اهمیت است. فضای بسته، دما و رطوبتی که در داخل گلخانه وجود دارد می‌تواند باعث رشد و تکثیر بسیاری از آفات و بیماری‌های گیاهی شود. این بیماری‌ها می‌توانند در محیط گلخانه به سرعت شیوع پیدا کرده و گیاهان را درگیر کند. با این وجود به علت مزایایی که پرورش گیاهان در گلخانه به نسبت کشت در فضای باز دارد، مانند ایجاد اشتغال، افزایش تولید و کاهش مصرف آب، این روش بر کشت سنتی برتری دارد.
بیماری‌های گلخانه‌ای رایج
بیماری گیاهان گلخانه‌ای در واقع اختلالاتی ست که در نهایت باعث بروز علائم قابل مشاهده در گیاه می‌شود. منشا اکثر بیماری‌های گلخانه‌ای قارچ‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها یا عوامل غیر زنده محیطی هستند. می‌توان بیماری‌های گلخانه‌ای را به دوسته تقسیم کرد:
بیماری‌های انگلی یا واگیردار: که عوامل ایجاد کننده آن‌ها موجودات زنده هستند و قابل انتقال از گیاه بیمار به گیاه سالم می‌باشند.
بیماری های فیزیولوژیک یا غیر انگلی: عوامل غیر زنده محیطی باعث ایجاد این بیماری‌ها می‌شوند و به هیچ وجه منتقل نمی‌شوند.
بیماری‌های گلخانه‌ای قارچی
هاگ‌ها با حرکت هوا یا جاری شدن درون آب‌ها پخش می‌شوند و به آسانی باعث منتقل شدن بیماری‌های قارچی می‌شوند. تصفیه کردن آب می‌تواند این هاگ‌ها را از بین ببرد بنابراین به جای استفاده از آب رودخانه‌ها یا مخازن تصفیه نشده، با استفاده از آبی که مرحله تصفیه را گذرانده می‌توان احتمال پخش شدن هاگ‌ها را به حداقل رساند.
اکثر هاگ‌های قارچی موجود در هوا، برای جوانه زدن به آب روی برگ و یا رطوبت بسیار زیاد نیاز دارند بنابراین با کنترل رطوبت گلخانه و نبودن آب روی برگ گیاهان مشکلی درباره بیماری‌های قارچی وجود ندارد. البته در فصل‌های گرم از بین بردن تمام هاگ‌های موجود در هوا غیر ممکن است و بهترین راه حل مداخله در رشد و نمو هاگ‌ها در داخل گلخانه است. برخی بیماری‌های گلخانه‌ای با منشا قارچی عبارتند از:
بیماری سفیدک داخلی یا خارجی
بیماری ریزوکتونیا
پوسیدگی سیاه ریشه فومموپسیسی و ماکروفومینا
بیماری لکه موجی
بیماری‌های گلخانه‌ای باکتریایی
بیماری‌هایی که منشا باکتریایی دارند کمتر از بیماری‌های قارچی هستند. باکتری‌ها غالبا از طریق تماس پخش می‌شوند یعنی باکتری سوار مواد گیاهی و یا شاید هم افراد یا حیوانات خانگی می‌شود و از این طریق به محصولات گلخانه‌ای وارد می‌شود. باکتری‌ها معمولا از طریق منافذ گیاه مانند عدسک‌ها، روزنه‌ها و یا محل زخم وارد گیاه می‌شوند و هوای مرطوب و بارانی باعث افزایش رشد آن‌ها می‌شود. علائم بیماری‌های باکتریایی گلخانه‌ای عبارتند از:
پژمردگی آوند
ایجاد گال یا غده روی گیاه
پوسیدگی نرم
لکه روی برگ با هاله زرد رنگ
انحنای شپرد در انتهای ساقه گیاه
برای درمان و کنترل بیماری های باکتریایی معمولا باید تلفیقی از اقدامات کنترلی انجام شود، این اقدامات معمولا شامل:
استفاده از نشا و بذر سالم و مقاوم
ضدعفونی کردن خاک با موادی مانند کلروپیکرین
استفاده از آنتی بیوتیک‌ها
بیماری‌های گلخانه‌ای ویروسی
مضر‌ترین نوع بیماری که ممکن است در گلخانه‌ها شیوع پیدا کند، بیماری‌هایی است که منشا ویروسی دارند، چراکه ویروس پس از ورود به گیاه، با آن رشد می‌کند و افزایش می‌یابد. از علائم بیماری‌های با منشا ویروس، دو رنگ شدن سطح برگ و همچنین زرد رنگ و شفاف شدن رگبرگ‌ها می‌باشد. روش‌های انتقال ویروس در گلخانه‌ها به سه دسته تقسیم می‌شود:
انتقال از طریق تماس مثل ساییده شدن گیاه بیمار به گیاه سالم
انتقال ز طریق وسایل آلوده مثل قیچی باغبانی یا دست باغبان
انتقال از طریق حشراتی که دهان مکنده دارند و کنه‌ها
از مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی، موزائیک توتون، موزائیک خیار، پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی و زردی رگبرگ خیار را می‌توان نام برد.
