بازرگاني تيكا عرضه كننده تجهيزات كشاورزي و گلخانهاي خصوصا توري ضدحشره است. در این مقاله به بررسی کود دهی و تغذیه گیاهان گلخانهای میپردازد.
کود دهی و تغذیه گیاهان گلخانهای | در روشهای اولیه و سنتی کشت محصول، گیاه مواد مغذی مورد نیاز خود را از خاک میگرفت. اما با گذشت زمان و خالی شدن خاک از املاح، در روش کشت گلخانهای، تغذیه گیاهان گلخانهای توسط انسان باید انجام شود.
دو روش برای تشخیص نیاز غذایی گیاهان وجود دارد که عبارتند از آزمایش خاک و آزمایش بافت گیاه (شاخساره).
برای آزمایش خاک باید نمونههایی از جاهای مختلف بستر کشت یا از گلدانهای مختلف گرفته شود. باید 1 سانتی متر از خاک سطح الأرض را کنار زد (به علت تجمع املاح در اثر تبخیر و عدم فعالیت ریشه در این منطقه). کمینه از ۱۰ قسمت نمونه برداری و پس از مخلوط کردن آنها در مجموع یک نمونه ۵۰۰ سانتی مترمکعبی آماده، باهم مخلوط، خشک، غربال شده و به آزمایشگاه منتقل میشود. قبل از انتقال نمونهها به آزمایشگاه باید آنها را خشک و بدون تاخیر منتقل نمود.
معمولا نیتروژن نیتراتی و آمونیومی، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، pH و EC خاک تعیین میشود. با توجه به این که آزمایشگاههای مختلف روشهای مختلفی را برای تعیین عناصر به کار میبرند، مقایسه نتایج آزمایشگاههای مختلف چندان صحیح نمیباشد. نتایج آزمایش خاک نشان دهنده میزان عناصر موجود در خاک میباشد. اینکه گیاه حاوی این عناصر غذایی باشد یا خیر به عوامل دیگری از جمله بر همکنش عناصر باهم بستگی دارد. ممکن است به رغم وجود عنصری به مقدار کافی در گیاه، علایم کمبود آن مشاهده شود.
در این روش از برگ یا سایر قسمتهای گیاه برای تعیین میزان عناصر غذایی موجود در گیاه استفاده میشود. این روش بسیار پیچیدهتر از آزمایش خاک است. بهتر است از برگهای بالغ و کاملا توسعه یافته استفاده شود. در تجزیه برگ، عناصر پرمصرف (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم) به صورت درصد و عناصر کم مصرف (منگنز، روی، مس، آهن، بر آلومینیم و سدیم) بر اساس قسمت در میلیون بیان میشوند.
تجزیه برگ تنها مواد غذایی جذب شده توسط گیاه را درست قبل از نمونه گیری نشان میدهد و نشانگر مواد غذایی ذخیره خاک و مواد جامد قابل حل خاک نیست. مزیت تجزیه بافت برگ نسبت به آزمایش خاک این است که کمبودهای بسیار کم عناصر غذایی را که ممکن است علایم آن چند ماه بعد ظاهر شود، نشان میدهد. مثلا کمبود بر در گیاه میخک دو ماه قبل از ظهور علایم قابل تشخیص است. بنابراین قبل از این که گیاه علایم کمبود را نشان دهد، کودپاشی انجام و کمبود عنصر غذایی برطرف میشود.
اطلاعات و آشنایی و تشخیص افراد از تغییرات حاصله در گلخانه در تشخیص کمبودها مهم است. فرد ماهر از نقاط مشکوک(دارای عارضه) نمونه برداری میکند. بهترین روش استفاده از هر دو تجزیه (آزمایش خاک و بافت برگ) میباشد.
برای ورود به عرصه تولید محصولات گلخانهای، باید از همان ابتدا نسبت به تدوین برنامههای تغذیهای گیاهان مورد کشت اقدام نمود. برنامه اصلی کود دهی در گلخانه به شکل تهیه محلولهای غذایی و مصرف در آبیاری قطرهای است و برنامههای محلولپاشی در اولویت بعدی قرار دارد. بنابراین محلولهای غذایی در سه مخزن کود دستهبندی میشوند که شامل ترکیبات زیر هستند:
۱- مخزن : A نیتروژن، کلسیم و آهن
۲- مخزن B: فسفر، پتاسیم، منیزیم، سولفات و ریزمغذیها
۳- مخزن C: اسید
در تهیه محلولهای غذایی این نکته بسیار حائز اهمیت است که کلسیم با فسفات یا سولفات و همچنین آهن با فسفات ترکیب نشود؛ زیرا امکان تشکیل رسوب وجود دارد.
با توجه به مصرف کودها در سیستم آبیاری، لازم است تا از فرم محلول عناصر استفاده شود. باید در نظر داشت درجه حلالیت هر کود در یک لیتر آب، بسته به منبع کود متفاوت است و باید از منابعی استفاده شود که علاوهبر غنی بودن از عنصر مورد نیاز، از حلالیت بالایی نیز برخوردار باشد.
به طور معمول، عناصر موجود در کودها به نسبت ۱ به ۱۰۰ در سیستم آبیاری تزریق میشوند؛ به این معنی که یک لیتر از محلول استوک در صد لیتر آب رقیق شده و از طریق سیستم آبیاری در دسترس ریشه گیاهان قرار میگیرد.
هیچ برنامه کودی برای همه گیاهان، مشترک نیست. چون گیاهان مختلف، نیازهای تغذیهای متقاوتی دارند که بستگی به نوع محصول، مرحله رشدی گیاه، فصل سال و شرایط محیطی دارد. به عنوان مثال، سبزیجات برگی و گیاهان علفی، تقریبا مقدار نیتروژن، پتاسیم و کلسیم را به یک نسبت نیاز دارند؛ در حالیکه سبزیجات میوهای مثل گوجهفرنگی، در طول رشد میوه، پتاسیم را ۱.۵ برابر بیشتر از نیتروژن و کلسیم نیاز دارند. نیاز گوجهفرنگی به نیتروژن از ۵۰ پیپیام شروع شده و بعد از انتقال نشا به ۱۰۰ و در مرحله تشکیل اولین میوه به ۱۵۰ پیپیام میرسد و در نهایت، در مرحله تکمیل رشد میوه، این نیاز تقریبا ۲۰۰ پیپیام خواهد بود.
سبزیجات میوهای، ۵۰ درصد نیتروژن را برای رشد برگها و ۵۰ درصد دیگر را برای رشد میوه مصرف میکنند. در مقابل، سبزیجات برگی، ۱۰۰ درصد نیتروژن را صرف رشد و توسعه برگها میکنند و به همین دلیل است که به نسبت مقدار کلسیم و پتاسیم، نیاز به نیتروژن دارند.
مصرف زیاد کود شاید موجب بهبود رشد سبزیها و گیاهان گلدار شود، اما از طرفی میتواند باعث تحمیل استرس و در نتیجه کاهش وزن میوه و سطح برگ در این گیاهان شود.
از آنجا که کلسیم در داخل گیاه غیر متحرک است، حتی در شرایط کافی بودن مقدار این عنصر در محلول استوک و سیستم آبیاری، امکان بروز علایم کمبود آن در گیاه وجود دارد. جذب کلسیم بستگی شدیدی به میزان تعق گیاه دارد. بنابراین، دلیل جذب پایین کلسیم میتواند تعرق پایین گیاه در شرایط هوای ابری، هوای سرد یا گرم و در کل شرایطی باشد که جذب آب توسط گیاه کاهش مییابد. در نتیجه، کمبود کلسیم حادث شده و منجر به بروز علایم پوسیدگی گلگاه در محصولاتی مانند گوجهفرنگی، فلفل دلمهای، هندوانه و کدو میگردد.
مقدار آب درخواستی (نیاز آبی) سبزیها در طول زمستان به دلیل کاهش تعرق، کمتر از تابستان است. با این حال، مقدار مواد غذایی مورد نیاز گیاهان در زمستان تغییر زیادی نداشته و تقریبا به همان مقدار مشابه تابستان خواهد بود.
در تدوین برنامه کوددهی جهت تامین کلیه عناصر غذایی مورد نیاز محصولات گلخانهای مهمترین شاخصی که میبایست مورد توجه قرار گیرد نیاز گیاه بر حسب نوع، طول دوره رشد و مراحل رشدی، به عناصر غذایی مختلف است. بدیهی است که گیاه در مراحل مختلف رشد به میزانهای مختلف از هر عنصر نیاز دارد که این امر نیز خود تابع عوامل مختلفی از قبیل شرایط محیطی گلخانه بخصوص دما، وضعیت آب آبیاری از نظر کمی و کیفی و نوع بستر (خاکی – آبکشت) میباشد.
در تعیین برنامه کودی برای گیاهان گلخانهای منابع تامین عناصر غذایی یا نوع کود مصرفی نیز مهم بوده و بهره بردار میبایست در تدوین برنامه کودی به موارد زیر توجه ویژهای داشته باشند:
1- کودهای شیمیایی میبایست از شرکتهای تولید معتبر تهیه شوند.
2- حلالیت کودهای جامد
3- قابلیت اختلاط
4- درصد عناصر غذایی
مازندران، بابل
sales@tikatrading.ir
شنبه تا چهارشنبه 9 الی 17
پنج شنبه 9 الی 14